Falen en tegenslagen maken deel uit van het leerproces tijdens je studie. Hoe je ermee omgaat, kan echter je academische succes en persoonlijke welzijn aanzienlijk beïnvloeden. Onderzoek wijst uit dat veerkracht ontwikkelen, steun zoeken en het aannemen van een groeimindset belangrijke elementen zijn om effectief met moeilijke situaties om te gaan en hiervan te leren.
Het Belang van Emotieregulatie
Negatieve emoties, zoals frustratie, schaamte of teleurstelling, komen vaak voor na een mislukking. Het is essentieel om deze emoties niet te negeren, maar ze te erkennen en te reguleren. Emotionele afstand nemen en reflecteren op de situatie zorgt ervoor dat je een analytische benadering kunt kiezen, waardoor je de situatie niet persoonlijk maakt. Het ontwikkelen van deze vaardigheid helpt bij een gezondere verwerking van falen en draagt bij aan een beter vermogen om met tegenslagen om te gaan (Giez et al., 2025; Usher-Smith et al., 2010).
Groeimindset: Falen als Leermoment
Een groeimindset — het idee dat je je capaciteiten kunt ontwikkelen door inspanning en leren — beschermt je tegen demotivatie bij tegenslagen. Studenten die geloven in deze mindset zijn eerder bereid om door te zetten, nieuwe strategieën te proberen en van hun fouten te leren. Dit heeft op lange termijn positieve effecten op hun prestaties. Het reflecteren op mislukkingen als waardevolle leermomenten kan deze houding verder versterken, bijvoorbeeld door het bijhouden van een “failure journal” of het toepassen van een ‘fail-forward’ strategie (Zhao et al., 2023; Aditomo, 2015; Hamm et al., 2020).
Het Belang van Sociale Steun en Zelfzorg
Het zoeken van steun bij vrienden, familie of medestudenten is een waardevolle strategie om met falen om te gaan. Het delen van ervaringen met anderen kan helpen om situaties in perspectief te plaatsen en nieuwe oplossingen te vinden (Gaillard et al., 2022; Shim & Pelaez, 2022; Ajjawi et al., 2019). Daarnaast speelt zelfzorg een grote rol: het stellen van haalbare doelen, het verbeteren van studiegewoonten en het plannen van je tijd dragen allemaal bij aan herstel en groei. Dit zorgt voor meer controle en helpt bij het herstellen van de impact van tegenslagen (Ajjawi et al., 2019; Still, 2020).
Praktische Strategieën voor Studenten
Om beter om te gaan met falen en tegenslagen, kunnen de volgende strategieën effectief zijn:
- Erken en accepteer je emoties: Wees bewust van je gevoelens, maar laat ze niet je handelen bepalen.
- Zie falen als een kans: Gebruik falen als een leermoment om sterker terug te komen.
- Zoek steun bij anderen: Deel je ervaringen en krijg nieuwe perspectieven van je omgeving.
- Pas je studieaanpak aan: Verbeter je planning en stel haalbare doelen.
- Focus op je eigen vooruitgang: Vermijd vergelijkingen met anderen en richt je op je persoonlijke ontwikkeling.
Effectieve Strategieën in Overzicht
| Strategie | Effect op Omgaan met Falen |
|---|---|
| Groeimindset ontwikkelen | Meer doorzettingsvermogen, minder demotivatie |
| Emotieregulatie en reflectie | Gezondere verwerking van emoties, meer leren |
| Sociale steun zoeken | Meer zelfvertrouwen, betere coping |
| Studiegewoonten verbeteren | Hogere prestaties, meer controle |
Conclusie
Falen en tegenslagen maken deel uit van het leerproces en kunnen zelfs als kansen worden gezien voor groei en ontwikkeling. Door het ontwikkelen van een groeimindset, het reguleren van emoties, het zoeken van sociale steun en het aanpassen van je studieaanpak, kun je sterker uit moeilijke periodes komen en zowel op persoonlijk als academisch vlak groeien.
Bronnenlijst
Giez, M., Barlösius, E., & Philipps, A. (2025). Learning to manage emotions in research: dealing with problems and setbacks. Emotions and Society. https://doi.org/10.1332/26316897y2024d000000067
Gaillard, S., Van Viegen, T., Veldsman, M., Stefan, M., & Cheplygina, V. (2022). Ten simple rules for failing successfully in academia. PLOS Computational Biology, 18. https://doi.org/10.1371/journal.pcbi.1010538
Shim, S., & Pelaez, N. (2022). Getting by with a Little Help from Friends: A Qualitative Case Study of Students’ Strategies for Coping with Failure in an Undergraduate Biology Laboratory Course. CBE Life Sciences Education, 21. https://doi.org/10.1187/cbe.20-07-0155
Zhao, S., Yu, C., Jin, L., & Lin, D. (2023). Helping students to face academic failures: Evaluation of a growth mindset intervention among primary school students in China.. Applied psychology. Health and well-being. https://doi.org/10.1111/aphw.12496
Ajjawi, R., Boud, D., Zacharias, N., Dracup, M., & Bennett, S. (2019). How Do Students Adapt in Response to Academic Failure?. **, 10, 84-91. https://doi.org/10.5204/ssj.v10i3.1403
Aditomo, A. (2015). Students’ Response to Academic Setback: “Growth Mindset” as a Buffer against Demotivation.. **, 4, 198-222. https://doi.org/10.17583/IJEP.2015.1482
Usher-Smith, J., Murrell, G., Ellis, H., & Huang, C. (2010). Research in Medicine: Overcoming frustration. **. https://doi.org/10.1017/CBO9780511676116.009
Hamm, J., Perry, R., Chipperfield, J., Hladkyj, S., Parker, P., & Weiner, B. (2020). Reframing Achievement Setbacks: A Motivation Intervention to Improve 8-Year Graduation Rates for Students in Science, Technology, Engineering, and Mathematics (STEM) Fields. Psychological Science, 31, 623 – 633. https://doi.org/10.1177/0956797620904451
Anand, M., Abel, C., Sabuncu, A., & Sears, A. (2024). Embracing a Fail-Forward Mindset: Enhancing Engineering Innovation through Reflective Failure Journaling . 2024 ASEE Annual Conference & Exposition Proceedings. https://doi.org/10.18260/1-2–47235
Still, K. (2020). My best is good enough.. Science, 367 6479, 822. https://doi.org/10.1126/science.367.6479.822
