Veel studenten hebben te maken met prestatiedruk. De eisen stapelen zich op: hoge cijfers, snel afstuderen, een bijbaan, sociale contacten én een geluksgevoel behouden.
Voor sommigen werkt dat als een motor. Voor anderen zorgt het juist voor stress, faalangst of zelfs uitval.
Waar komt die druk vandaan? En wat kun je doen om ermee om te gaan?
Waarom studenten prestatiedruk ervaren
De oorzaak van prestatiedruk ligt meestal in een combinatie van persoonlijke, sociale en studiegebonden factoren.
Persoonlijke factoren:
Perfectionisme, onzekerheid en faalangst maken studenten gevoeliger voor stress (Freire et al., 2020; Crego et al., 2016).
Sociale factoren:
Door jezelf te vergelijken met anderen, vooral via sociale media, lijkt het alsof je voortdurend moet presteren.
Studieomgeving:
Een hoge studiedruk, competitie en beperkte begeleiding kunnen spanning versterken (Bulotaitė et al., 2025).
Daarnaast speelt ook de maatschappij mee. Veel studenten hebben het idee dat hun toekomst afhangt van hun prestaties nu. Dat vergroot de druk nog meer.
Wat helpt tegen prestatiedruk?
Uit onderzoek blijkt dat studenten actief stappen kunnen zetten om beter met prestatiedruk om te gaan.
Hieronder staan vier strategieën die wetenschappelijk onderbouwd zijn.
1. Ontwikkel flexibele manieren om met stress om te gaan
Studenten die meerdere manieren gebruiken om stress te hanteren, voelen zich competenter en ervaren minder spanning.
Effectieve strategieën zijn bijvoorbeeld:
- Probleemgericht: stel realistische doelen, maak een planning, vraag hulp als het nodig is.
- Emotiegericht: praat over wat je voelt of gebruik ontspanningsoefeningen.
- Sociaal: deel zorgen met vrienden, familie of docenten.
Wie zijn aanpak kan aanpassen aan de situatie, voelt zich veerkrachtiger (Freire et al., 2020; Gustems-Carnicer et al., 2019).
2. Zoek steun bij anderen
Je hoeft niet alles alleen te doen. Sociale steun vermindert stress en verkleint de kans op uitval.
- Docenten kunnen helpen door duidelijkheid te geven en begrip te tonen.
- Familie en vrienden bieden motivatie en emotionele steun.
Studenten die zich gesteund voelen, blijven vaker gemotiveerd en ontwikkelen meer zelfvertrouwen (Van, 2024; Huang & Yu, 2022; Bulotaitė et al., 2025).
3. Werk aan veerkracht: groei is belangrijker dan perfectie
Veerkracht betekent dat je tegenslagen kunt opvangen en doorgaan.
Studenten met meer veerkracht en betrokkenheid presteren beter, ervaren minder stress en hebben minder kans op burn-out (Alves et al., 2022; Marôco et al., 2020).
Focus op leren in plaats van alleen op resultaten:
- Stel doelen die passen bij wat jij belangrijk vindt;
- Zie fouten als kansen om te leren;
- Beloon jezelf voor je inzet, niet alleen voor je cijfer.
4. Creëer een gezonde studieomgeving
Een studieomgeving met duidelijke verwachtingen, autonomie en feedback vermindert de druk en verbetert het welzijn (Bulotaitė et al., 2025).
Bespreek dingen als studielast, deadlines en begeleiding met je opleiding.
Een open gesprek kan veel spanning voorkomen.
Samenvattend: druk hoort erbij, maar jij bepaalt hoe je ermee omgaat
Een beetje druk kan motiveren, maar te veel druk werkt verlammend.
Studenten die:
- flexibele copingstrategieën gebruiken,
- steun zoeken bij anderen,
- hun veerkracht versterken, en
- in een ondersteunende studieomgeving leren,
ervaren minder stress en presteren beter.
Hulp nodig bij prestatiedruk of studiestress?
Bij Next Level Studentencoaching kun je stap voor stap werken aan:
- beter omgaan met prestatiedruk,
- minder faalangst, en
- meer rust en zelfvertrouwen.
Plan gratis een kennismakingsgesprek via het contactformulier.
Bronnen
Alves, S., Sinval, J., Neto, L., Marôco, J., Ferreira, A., & Oliveira, P. (2022). Burnout and dropout intention in medical students: the protective role of academic engagement. BMC Medical Education, 22.
Bulotaitė, L., Sargautytė, R., Žukauskaitė, I., & Bagdžiūnienė, D. (2025). Study Environment and Psychological Factors of University Students’ Intention to Drop out. Acta Paedagogica Vilnensia.
Crego, A., Carrillo-Díaz, M., Armfield, J., & Romero, M. (2016). Stress and Academic Performance in Dental Students: The Role of Coping Strategies and Examination-Related Self-Efficacy. Journal of Dental Education, 80(2).
Freire, C., Ferradás, M., Regueiro, B., Rodríguez, S., Valle, A., & Núñez, J. (2020). Coping Strategies and Self-Efficacy in University Students: A Person-Centered Approach. Frontiers in Psychology, 11.
Gustems-Carnicer, J., Calderón, C., & Calderón-Garrido, D. (2019). Stress, coping strategies and academic achievement in teacher education students. European Journal of Teacher Education, 42.
Huang, W., & Yu, H. (2022). Social support in university music students’ coping with performance anxiety. Music Education Research, 24.
Marôco, J., Assunção, H., Harju-Luukkainen, H., Lin, S., Sit, P., Cheung, K., Maloa, B., Ilic, I., Smith, T., & Campos, J. (2020). Predictors of academic efficacy and dropout intention in university students: Can engagement suppress burnout? PLoS ONE, 15.
Van, T.P. (2024). The Relationship between Academic Stress and Dropout Intention of University Students: The Mediating Role of Teacher and Family Support. Revista Romaneasca pentru Educatie Multidimensionala.
